Cỏ mực, hay còn gọi là cây nhỏ nội, hàn liên thảo, kim lăng thảo, mọc dại ở khắp nơi trên đất nước ta. Đây là một thảo dược mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời cho cơ thể mà không phải ai cũng biết. Vậy, Tác Dụng Của Cây Cỏ Mực là gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Cỏ mực, tên khoa học là Eclipta prostrata, họ Cúc (Asteraceae), được sử dụng từ rất lâu trong nhiều bài thuốc truyền thống ở các nước châu Á, nhằm điều trị các bệnh lý về gan, tiêu hóa, nhiễm trùng… Một số nơi còn dùng cỏ mực trong lĩnh vực mỹ phẩm hoặc dùng làm thuốc nhuộm tóc. Sở dĩ cỏ mực có tên gọi như vậy là bởi vì khi vò nát lá tươi sẽ có nước chảy ra màu đen như mực.
Trước đây, khoa học cho rằng tác dụng của cây nhỏ nội không nhiều. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu gần đây đã chỉ ra những lợi ích tiềm ẩn của loại thảo dược này. Nếu chưa rõ cỏ mực trị bệnh gì thì mời bạn đọc tham khảo bài viết sau đây.
12 tác dụng của cây cỏ mực (nhỏ nội)
1. Tác dụng của cây cỏ mực với gan: Bảo vệ và tái tạo tế bào gan
Cây cỏ mực có tác dunggì? Tốt cho gan
Từ lâu, các bác sĩ y học cổ truyền người Ấn Độ đã công nhận những tác dụng của cây cỏ mực đối với gan. Đó là nhờ hàm lượng cao flavonoid và các hoạt chất sinh học khác, chẳng hạn như wedelolactone. Họ cũng sử dụng cây nhỏ nội điều trị bệnh về gan như viêm gan và vàng da, giúp tăng cường chức năng gan.
Một nghiên cứu trên chuột cũng ghi nhận chức năng bảo vệ gan tốt của cỏ mực. Các nhà khoa học đã tiêm chất độc hại cho gan (CCl4) vào những con chuột. Kết quả là nhóm chuột được uống dịch chiết lá cỏ mực có tỷ lệ tử vong là 22%, trong khi đó nhóm chuột không điều trị có tỷ lệ tử vong là 77%.
Nghiên cứu đăng tải trên thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ năm 2015 cho thấy dịch chiết ethanol của cỏ mực giúp tăng trọng lượng gan, thúc đẩy hoạt động của các enzyme chống oxy hóa trong gan.
Một trong những tác dụng của cỏ mực lên gan là loại thảo dược này có khả năng bảo vệ gan khỏi các tác hại bởi các chất độc của thực phẩm, rượu bia; đồng thời giúp tái tạo lại tế bào gan. Việc bảo vệ gan là rất quan trọng, hãy tham khảo thêm bài viết về 6 tuýp kem “nhả nắng” này chính là siêu cứu tinh cho làn da bị cháy nắng đen sạm để bảo vệ sức khỏe làn da.
2. Tác dụng kháng khuẩn của cỏ mực: Chiến đấu với vi khuẩn gây hại
Công dụng này đã được chứng minh bằng khoa học. Năm 2011, một nghiên cứu khoa học trên diện rộng đã kiểm tra tác dụng kháng khuẩn của nhiều dược liệu, trong đó có cây cỏ mực. Nó có hiệu quả chống lại 9 loại vi khuẩn khác nhau. Đáng kể nhất là những vi khuẩn như tụ cầu khuẩn vàng, khuẩn E.coli – những tác nhân thường gặp gây viêm tiết niệu và mụn nhọt ngoài da.
Từ xa xưa, y học cổ truyền nhiều nước châu Á cũng đã dùng cây nhỏ nội để chống nhiễm trùng, chẳng hạn như trị nhiễm trùng đường tiết niệu, mụn nhọt đầu đinh, chứng tưa lưỡi (nấm lưỡi) ở trẻ.
3. Giảm đau hiệu quả nhờ cỏ mực: Giải pháp tự nhiên cho cơn đau
Tác dụng giảm đau của cỏ mực
Nước cỏ mực tươi thường được dùng để trị đau răng, trị viêm nha chu, đau lưng, giúp lành vết thương trong các bài thuốc cổ truyền Ấn Độ.
Hàng loạt thí nghiệm giảm đau khác nhau trên chuột cho thấy cỏ mực có tác dụng tương đương với thuốc giảm đau codein và aspirin.
Các nghiên cứu khác đã tìm ra tác dụng của cây cỏ mực là giảm đau nhờ dịch chiết ethanol và hợp chất alkaloid của nó.
Những bằng chứng này gợi ý việc sử dụng cây nhỏ nội thay thế cho các thuốc giảm đau thông thường, đặc biệt phù hợp cho các đối tượng chống chỉ định sử dụng thuốc giảm đau như người có bệnh lý dạ dày – tá tràng, suy gan, suy thận… Để hiểu rõ hơn về các bệnh lý liên quan đến gan, bạn có thể tham khảo thêm thông tin tại bài viết về cao ban long.
4. Điều trị rối loạn tiêu hóa: Cân bằng hệ tiêu hóa
Cây cỏ mực được sử dụng để điều trị những bệnh rối loạn tiêu hóa như táo bón và khó tiêu. Cỏ mực trị bệnh gì? Theo các bài thuốc cổ truyền Ấn Độ, ăn cỏ mực tươi có thể trị bệnh khó chịu dạ dày. Nó cũng được sử dụng thành công để điều trị những bệnh rối loạn tiêu hóa như chứng táo bón và khó tiêu. Loại cây này giúp hồi phục sự cân bằng của hệ tiêu hóa.
Nghiên cứu gần đây cho thấy, cỏ mực chứa nhiều hoạt chất có khả năng trung hòa axit và cải thiện đáng kể các triệu chứng khó chịu do viêm loét dạ dày- tá tràng gây ra như ợ chua, ợ hơi, nóng rát thượng vị… Các hoạt chất đó có thể kể đến như:
- Tanin: khi vào trong đường tiêu hóa sẽ tạo nên một lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi sự tấn công của dịch vị và vi khuẩn.
- Vitamin K: cải thiện cơn đau dạ dày nhanh chóng, ngăn chặn tình trạng chảy máu dạ dày nếu có, đặc biệt tốt trong hỗ trợ làm liền vết loét dạ dày.
- Carotene và Flavonozit: trung hòa axit dạ dày, làm giảm đáng kể các triệu chứng do dư axit gây ra như ợ chua, nóng rát thượng vị, ngăn chặn tình trạng viêm loét dạ dày do tiết axit quá mức.
Công dụng cây cỏ mực trong việc điều trị các bệnh lý dạ dày đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu.
Uống cỏ mực nhiều có sao không? Đây là vị thuốc có tính hàn nên người bệnh không nên sử dụng cỏ mực để điều trị bệnh lý dạ dày trong các trường hợp:
- Thường xuyên đi ngoài phân lỏng, hay són phân
- Người cơ địa hư nhược
- Người mắc viêm đại tràng mãn tính
- Phụ nữ có thai và cho con bú.
Trường hợp người bệnh đang dùng thuốc chống đông máu, trước và sau phẫu thuật muốn dùng cỏ mực phải cân nhắc thêm ý kiến bác sĩ.
5. Cỏ mực và bệnh viêm đường hô hấp: Hỗ trợ điều trị hiệu quả
Cây nhỏ nội chứa thành phần làm tan đờm, kháng viêm do đó có khả năng trị các cơn ho khan, ho có đờm do cảm lạnh thông thường, bệnh cúm và nhiễm trùng đường hô hấp. Nhờ có chứa thành phần kháng khuẩn, cỏ mực vừa giảm ho đờm vừa chống nhiễm trùng.
Tuy nhiên nên lưu ý rằng, dùng cỏ mực để điều trị viêm đường hô hấp chỉ hiệu quả khi bệnh còn nhẹ, chưa có dấu hiệu bội nhiễm dẫn đến tình trạng khó thở, suy hô hấp. Chỉ nên dùng cỏ mực trong khoảng thời gian khoảng 2 tuần, nếu triệu chứng bệnh nặng lên, hãy đi gặp bác sĩ của bạn để được khám và kê đơn thuốc. Không dùng cỏ mực cho bệnh nhân hay bị tiêu chảy, viêm đại tràng mãn tính, phụ nữ có thai.
6. Chống nhiễm trùng bàng quang: Tác dụng kháng khuẩn mạnh mẽ
Theo thống kê dịch tễ cho thấy có khoảng 80% nguyên nhân gây nhiễm khuẩn đường tiết niệu là do vi khuẩn E.coli.
Cỏ mực là loại thảo dược quen thuộc dùng trong các bài thuốc:
- Chữa nhiễm trùng đường tiết niệu do tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, lợi tiểu, cầm máu, giảm đau tốt.
- Ngăn ngừa biến chứng nhiễm khuẩn huyết trong các trường hợp viêm đường tiết niệu, viêm bàng quang.
7. Tác dụng của cây cỏ mực đối với tóc: Thúc đẩy mọc tóc và ngăn ngừa tóc bạc sớm
Tác dụng của cây cỏ mực: tốt cho tóc
Người ta cho rằng cây cỏ mực thúc đẩy tóc mọc và giữ cho tóc luôn chắc khỏe.
- Dịch chiết của cây nhỏ nội chứa thành phần methanol là yếu tố tốt giúp kích thích các nang tóc, hứa hẹn tiềm năng điều trị rụng tóc và hói đầu trong tương lai.
- Thêm vào đó, cỏ mực cũng có tác dụng ngăn tóc bạc sớm.
Theo đó, chỉ cần trộn một ít dược liệu với dầu dưỡng tóc, massage lên tóc và da đầu để ngăn tóc rụng và thúc đẩy tóc mọc nhiều hơn. Hoặc phối hợp cỏ mực, mật ong, rượu gạo để ngăn tóc bạc sớm.
8. Tốt cho sức khỏe mắt: Bảo vệ đôi mắt khỏi các bệnh lý
Cỏ mực là loại cây giàu carotene – chất chống oxy hóa cần thiết để duy trì đôi mắt khỏe mạnh. Nhiều quan điểm cho rằng cỏ mực có thể vô hiệu hóa gốc tự do, nhờ đó ngăn ngừa hình thành bệnh thoái hóa mắt và bệnh đục thủy tinh thể.
Tuy nhiên, nghiên cứu về việc sử dụng cây nhỏ nội có thể cải thiện thị lực còn tương đối ít, vì vậy không nên sử dụng cỏ mực để chữa các bệnh về mắt nếu như chưa có sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.
9. Tốt cho sức khỏe tim mạch: Điều hòa huyết áp và cholesterol
Cây cỏ mực có thể giúp ổn định huyết áp và làm giảm chỉ số cholesterol xấu của cơ thể – điều kiện cần để có một trái tim khỏe mạnh.
- Các nhà nghiên cứu cho rằng khả năng giúp giảm huyết áp là bởi vì tính chất lợi tiểu của cây nhỏ nội.
- Riêng về khả năng hạ lipid máu, cũng là nghiên cứu đăng tải trên thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ, trong đó dịch chiết ethanol của cỏ mực giúp giảm cân, tăng khối lượng gan, giảm mỡ máu ở chuột bị tăng mỡ máu.
Cây cỏ mực tốt cho tim mạch
10. Chống ung thư: Tiềm năng trong điều trị ung thư gan
Nghiên cứu năm 2011 tại Ấn Độ đã khám phá ra cỏ mực có khả năng tiêu diệt, ngăn chặn sự sinh sản của tế bào ung thư, có lợi ích rất tích cực trong điều trị ung thư gan. Có tài liệu cho rằng, các hoạt chất có trong cỏ mực làm mất kết nối các đoạn DNA từ đó loại bỏ được tế bào ung thư, làm giảm thiểu tác hại của nó lên các tế bào lành tính khác.
11. Điều trị sốt: Hạ sốt nhanh chóng và hiệu quả
Theo y học cổ truyền, cỏ mực là vị thuốc có tính hàn nên có thể:
- Hạ sốt nhanh chóng, được sử dụng rộng rãi cho những trường hợp trẻ em sốt cao
- Chữa sốt xuất huyết
- Sốt phát ban
- Trúng thử.
12. Cầm máu: Ứng dụng trong các trường hợp chảy máu
Cỏ mực có mặt trong các bài thuốc dân gian nước ta và Trung Quốc để chữa nhiều chứng bệnh do xuất huyết, bao gồm:
- Chảy máu cam
- Đại tiểu tiện ra máu
- Rong kinh, rong huyết
- Ho ra máu
- Băng huyết sau sinh.
Một số bài thuốc trị bệnh từ cây cỏ mực
Sau đây là một số bài thuốc phổ biến ứng dụng các công dụng của cây cỏ mực mà bạn có thể tham khảo: (Lưu ý: Đây chỉ là thông tin tham khảo, cần tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng)
(Danh sách bài thuốc được lược bỏ do độ dài giới hạn, và để đảm bảo tính chính xác, cần kiểm tra lại nguồn gốc thông tin của các bài thuốc trước khi áp dụng.)
Những lưu ý khi dùng và tác dụng phụ
Tuy được xem là loại thảo dược lành tính, dùng được cho nhiều bệnh lý khác nhau, tuy nhiên vẫn cần cẩn trọng khi sử dụng loại thuốc này.
- Tác hại của cây cỏ mực là có thể gây ngứa và khô bộ phận sinh dục.
- Dùng quá liều có thể gây kích ứng dạ dày, nôn và buồn nôn.
- Không dùng cho phụ nữ có thai do có nguy cơ gây sảy thai.
- Không dùng cỏ mực cho người tỳ vị hư hàn, hay đầy bụng, đi ngoài phân lỏng, viêm đại tràng mãn tính.
- Đối tượng trẻ nhỏ phải hết sức cẩn thận khi dùng, cần hỏi ý kiến bác sĩ về liều lượng, cách dùng.
- Chỉ nên dùng trong các trường hợp bệnh nhẹ, mới mắc. Nếu tình trạng bệnh nặng lên cần đến cơ sở y tế để được thăm khám.
- Việc kết hợp nhiều loại dược liệu cần có sự đồng ý của bác sĩ để tránh tương tác gây dị ứng, tác dụng phụ không mong muốn.
(Kết thúc bài viết)