Thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp được nhiều chị em phụ nữ lựa chọn khi cần ngăn ngừa thai ngoài ý muốn sau quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ hoặc biện pháp tránh thai gặp sự cố. Tuy nhiên, loại thuốc này chứa hàm lượng hormone cao và chỉ nên sử dụng trong trường hợp “bất khả kháng”. Việc lạm dụng hay uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần trong thời gian ngắn có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe. Vậy, Uống Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Nhiều Có Sao Không và những tác hại đó là gì?
Các tác hại khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần
Theo các chuyên gia sức khỏe, việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuyên hoặc lạm dụng có thể dẫn đến các tác hại đáng kể đối với nữ giới, bao gồm:
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt là một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, đặc biệt là khi dùng nhiều lần. Nguyên nhân là do thuốc chứa thành phần hormone progestin hoặc kết hợp estrogen và progestin với liều lượng cao, có tác dụng ức chế hoặc làm chậm quá trình rụng trứng, thay đổi niêm mạc tử cung, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động nội tiết tố tự nhiên của cơ thể.
Chu kỳ kinh nguyệt có thể bị ảnh hưởng khi sử dụng thuốc tránh thai
Tùy cơ địa mỗi người, chu kỳ kinh nguyệt có thể đến sớm hơn, muộn hơn, hoặc không đều sau khi dùng thuốc. Nếu tình trạng rối loạn kinh nguyệt kéo dài, đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang bị ảnh hưởng và cần được bác sĩ kiểm tra.
Chảy máu âm đạo bất thường
Trong một số trường hợp sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, phụ nữ có thể gặp tình trạng ra máu âm đạo bất thường, không phải là máu kinh nguyệt. Tình trạng này thường chỉ kéo dài vài ngày (khoảng 2-3 ngày). Tuy nhiên, nếu chảy máu kéo dài, lượng nhiều hoặc đi kèm các triệu chứng đáng ngại khác, cần thăm khám bác sĩ để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý khác hoặc đánh giá mức độ ảnh hưởng của thuốc.
Ảnh hưởng sức khỏe sinh sản
Một trong những lo ngại lớn nhất khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều có sao không là ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản về lâu dài. Hàm lượng hormone cao trong thuốc, đặc biệt là estrogen, có thể ức chế hoạt động của buồng trứng, làm giảm khả năng bài tiết estrogen tự nhiên. Việc lặp lại sự ức chế này khi dùng thuốc thường xuyên có thể dẫn đến tình trạng kháng estrogen, gây suy buồng trứng sớm hoặc thúc đẩy quá trình tiền mãn kinh diễn ra nhanh chóng hơn.
Thường xuyên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp làm tăng nguy cơ vô sinh cho nữ
Các chuyên gia khuyến cáo không nên uống quá 2 viên thuốc tránh thai khẩn cấp trong vòng 1 tháng và không lạm dụng như biện pháp tránh thai thông thường. Sử dụng quá liều hoặc liên tục trong thời gian dài làm tăng nguy cơ gây teo niêm mạc tử cung, ảnh hưởng đến khả năng làm tổ của phôi, từ đó làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc thậm chí là vô sinh.
Ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa
Tác dụng phụ phổ biến khác của thuốc tránh thai khẩn cấp là ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, biểu hiện như buồn nôn, nôn, khó chịu, kích thích đường tiêu hóa. Điều này là do sự gia tăng đột ngột nồng độ hormone estrogen trong cơ thể. Nếu bị nôn trong vòng 1-2 giờ sau khi uống thuốc (tùy loại), khả năng thuốc chưa được hấp thu hoàn toàn. Lúc này, cần uống bổ sung một viên khác theo chỉ dẫn để đảm bảo hiệu quả ngừa thai.
Tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư
Hàm lượng hormone, đặc biệt là estrogen, trong thuốc tránh thai khẩn cấp thường cao hơn gấp nhiều lần so với thuốc tránh thai hàng ngày. Việc tiếp xúc lặp đi lặp lại với liều hormone cao này khi sử dụng thuốc thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ tăng sản nội mạc tử cung, tăng sản tuyến vú. Đây là những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn làm tăng khả năng mắc các bệnh ung thư liên quan đến cơ quan sinh sản như ung thư tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư vú ở nữ giới.
Các tác hại khác
Bên cạnh các tác động kể trên, khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần hoặc thậm chí là một lần, nữ giới cũng có thể gặp các tác dụng phụ khác như:
- Rối loạn hô hấp.
- Tăng cân không mong muốn.
- Nguy cơ mang thai (dù tỷ lệ thấp hơn so với không dùng, có thể là thai trong hoặc ngoài tử cung nếu thuốc thất bại).
- Mất cân bằng nội tiết tố.
- Rối loạn huyết áp.
Lưu ý sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp an toàn
Với những tác hại tiềm ẩn, đặc biệt khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều có sao không, việc sử dụng loại thuốc này cần hết sức thận trọng và tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn sau:
Đối tượng chống chỉ định
Thuốc tránh thai khẩn cấp không phù hợp với tất cả mọi người. Các trường hợp sau đây tuyệt đối không được sử dụng:
- Phụ nữ đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai.
- Người có tiền sử hoặc đang mắc các bệnh lý về tim mạch, gan, thận nặng.
- Người có tiền sử ung thư vú, ung thư sinh dục hoặc các bệnh lý phụ thuộc vào hormone.
- Người bị chảy máu âm đạo bất thường mà chưa rõ nguyên nhân.
- Người mắc các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, rối loạn tuần hoàn não, động kinh.
- Người có cơ địa dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
Liều lượng và tần suất sử dụng khuyến cáo
Việc tuân thủ liều lượng và đặc biệt là tần suất sử dụng là yếu tố then chốt để giảm thiểu tác hại khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều có sao không.
- Liều dùng: Thuốc có loại 1 viên và loại 2 viên. Loại 1 viên uống 1 viên duy nhất càng sớm càng tốt sau quan hệ (tốt nhất trong 12 giờ, hiệu quả giảm dần sau 72 giờ). Loại 2 viên có thể uống cùng lúc 2 viên hoặc uống viên thứ nhất càng sớm càng tốt, và viên thứ hai sau viên thứ nhất 12 giờ.
- Tần suất: Đây là điểm quan trọng nhất liên quan đến việc “uống nhiều có sao không”. Các chuyên gia y tế khuyến cáo không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá 2 lần trong 1 tháng và không quá 3 lần trong 1 năm. Việc sử dụng vượt quá tần suất này làm gia tăng đáng kể nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng và lâu dài đã nêu trên.
- Xử lý khi nôn: Nếu bị nôn trong vòng 1-2 giờ sau khi uống thuốc (tùy loại thuốc và hướng dẫn cụ thể), cần uống bổ sung ngay một viên khác vì thuốc có thể chưa được hấp thu đủ.
Không nên uống quá 2 liều thuốc tránh thai khẩn cấp trong 1 tháng
Những điều cần tránh sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp
Sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, để đảm bảo hiệu quả của thuốc và hạn chế tương tác không mong muốn, cần tránh sử dụng đồng thời một số loại thuốc hoặc thực phẩm:
Các tá dược bổ sung và thảo dược
Một số loại thực phẩm chức năng hoặc các sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược có thể tương tác với hormone trong thuốc tránh thai khẩn cấp, làm giảm hiệu quả ngừa thai hoặc tăng tác dụng phụ. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại bổ sung nào.
Trà giải độc
Trà giải độc thường có tác dụng thúc đẩy quá trình đào thải các chất ra khỏi cơ thể qua hệ tiêu hóa hoặc đường tiết niệu. Việc uống trà giải độc sau khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể vô tình làm thuốc bị đào thải ra ngoài trước khi kịp phát huy tác dụng, dẫn đến thất bại trong việc ngừa thai.
Nữ giới không nên uống trà giải độc sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp
Thực phẩm, đồ uống có than hoạt tính
Than hoạt tính có khả năng hấp phụ rất mạnh các chất trong đường tiêu hóa, bao gồm cả thuốc uống. Do đó, tránh dùng bất kỳ thực phẩm hoặc đồ uống nào chứa than hoạt tính (như nước detox, bánh quy, kem…) trong vòng vài giờ sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp để không làm giảm hiệu quả hấp thu của thuốc.
Cam thảo
Cam thảo có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone trong cơ thể. Sử dụng cam thảo cùng lúc với thuốc tránh thai khẩn cấp có khả năng làm giảm nồng độ hormone trong thuốc, từ đó làm giảm hiệu quả ngừa thai.
Các thực phẩm, thuốc khác
Ngoài ra, cần thận trọng với một số thực phẩm và thuốc khác như:
- Bưởi đào (có thể ảnh hưởng đến chuyển hóa thuốc).
- Củ từ.
- Rong biển.
- Một số loại thuốc điều trị lao hoặc thuốc điều trị cao huyết áp (cần tham khảo ý kiến bác sĩ về tương tác).
Tóm lại, việc uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều có sao không là điều chắc chắn có hại. Thuốc tránh thai khẩn cấp là giải pháp cuối cùng và không nên lạm dụng. Để bảo vệ sức khỏe sinh sản và tránh nguy cơ mang thai ngoài ý muốn hiệu quả, bạn nên ưu tiên sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn và lâu dài hơn như bao cao su, thuốc tránh thai hàng ngày, que cấy tránh thai, đặt vòng tránh thai,…
Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về sức khỏe sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp hoặc cần tư vấn về các biện pháp tránh thai phù hợp, hãy liên hệ với các cơ sở y tế hoặc bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ kịp thời.