Contents
Khi lỡ có quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc biện pháp tránh thai đang dùng gặp sự cố (như rách bao cao su, quên uống thuốc hàng ngày), nỗi lo mang thai ngoài ý muốn có thể khiến bạn băn khoăn không biết làm thế nào. Trong những trường hợp khẩn cấp như vậy, thuốc tránh thai khẩn cấp 120 giờ là một trong những lựa chọn được nhiều người tìm đến. Loại thuốc này hoạt động trong một khoảng thời gian nhất định sau quan hệ và có thể giúp ngăn ngừa việc mang thai. Tuy nhiên, hiểu rõ về nó là rất quan trọng để sử dụng đúng cách và đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Bài viết này sẽ đi sâu vào loại thuốc tránh thai đặc biệt này: nó là gì, cơ chế hoạt động ra sao, hiệu quả như thế nào và những điều cần đặc biệt lưu ý khi sử dụng.
Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp 120 Giờ Là Gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp 120 giờ, đúng như tên gọi, là một loại thuốc được sử dụng nhằm ngăn chặn sự thụ thai sau khi đã xảy ra quan hệ tình dục không an toàn. Điểm đặc biệt của loại thuốc này so với các loại khẩn cấp khác là nó có hiệu lực trong khoảng thời gian lên đến 120 giờ (tức là 5 ngày) sau thời điểm quan hệ. Điều này mang lại “cửa sổ” thời gian rộng hơn một chút cho người sử dụng.
Vỉ thuốc tránh thai khẩn cấp 120 giờ
Hoạt chất chính trong viên Thuốc Tránh Thai 120 Giờ thường là Mifepristone, với liều lượng phổ biến là 10mg. Một số công thức cũng có thể kết hợp hoặc sử dụng hoạt chất khác như Levonorgestrel, một loại progestin tổng hợp. Các hoạt chất này can thiệp vào quá trình rụng trứng và làm tổ của trứng, từ đó ngăn ngừa thai nghén.
Thuốc này không phải là biện pháp tránh thai hàng ngày hay thường xuyên. Nó chỉ được dùng trong các tình huống đột xuất và khẩn cấp.
Cơ Chế Ngăn Ngừa Thai Của Thuốc 120 Giờ
Các hoạt chất trong thuốc tránh thai 120 giờ tác động lên cơ thể phụ nữ theo nhiều cách để ngăn ngừa thai:
- Ngăn chặn hoặc trì hoãn rụng trứng: Mifepristone và Levonorgestrel đều có khả năng làm thay đổi nồng độ hormone, từ đó ức chế sự phát triển của nang trứng và ngăn không cho trứng chín và rụng. Nếu trứng không rụng, sẽ không có khả năng gặp tinh trùng để thụ tinh.
- Làm đặc dịch nhầy cổ tử cung: Thuốc có thể khiến dịch nhầy ở cổ tử cung trở nên đặc và dính hơn, tạo thành một rào cản vật lý, gây khó khăn cho tinh trùng di chuyển vào tử cung.
- Thay đổi niêm mạc tử cung: Trong trường hợp trứng đã được thụ tinh, các hoạt chất này có thể làm biến đổi lớp niêm mạc tử cung (nội mạc tử cung), khiến trứng thụ tinh khó làm tổ thành công.
Điều quan trọng cần hiểu là thuốc tránh thai 120 giờ chủ yếu có hiệu quả trước khi trứng được thụ tinh hoặc làm tổ. Nó không có tác dụng phá thai nếu quá trình làm tổ đã diễn ra.
Hiệu Quả Của Thuốc Tránh Thai 120 Giờ Theo Thời Gian Sử Dụng
Hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp 120 giờ phụ thuộc rất lớn vào tốc độ bạn sử dụng sau khi quan hệ không an toàn. Càng uống sớm, khả năng ngừa thai càng cao.
Các nghiên cứu chỉ ra mức hiệu quả giảm dần theo thời gian như sau:
- Nếu uống thuốc trong vòng 24 giờ đầu: Hiệu quả có thể đạt tới 95%.
- Nếu uống thuốc trong vòng 48 giờ: Hiệu quả khoảng 85%.
- Nếu uống thuốc trong vòng 72 giờ: Hiệu quả còn khoảng 58%.
- Nếu uống thuốc trong vòng 120 giờ (tức là ngày thứ 4 hoặc 5): Hiệu quả chỉ còn khoảng 42%.
Điều này làm rõ tại sao lời khuyên luôn là “uống càng sớm càng tốt” sau khi có sự cố.
Đồ thị hoặc hình ảnh minh họa hiệu quả của thuốc tránh thai 120 giờ theo thời gian sử dụng
Hướng Dẫn Sử Dụng Thuốc Tránh Thai 120 Giờ Đúng Cách
Sử dụng đúng cách là yếu tố then chốt để thuốc tránh thai 120 giờ phát huy hiệu quả và giảm thiểu rủi ro. Dưới đây là những lưu ý quan trọng:
- Thời điểm uống thuốc: Uống viên thuốc CÀNG SỚM CÀNG TỐT sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Tốt nhất là trong vòng 12 giờ đầu, và không được muộn hơn 120 giờ (5 ngày).
- Cách dùng: Nuốt nguyên viên thuốc với nước. Không nên nhai hoặc nghiền nát.
- Xử lý khi nôn ói: Nếu bạn bị nôn ói trong vòng 30 phút sau khi uống thuốc, khả năng cao thuốc chưa được hấp thu đủ. Bạn cần uống ngay một viên khác để đảm bảo hiệu quả.
- Tần suất sử dụng: Đây là thuốc tránh thai khẩn cấp, không phải biện pháp tránh thai thường quy. Lạm dụng thuốc có thể gây rối loạn nội tiết tố nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và sức khỏe sinh sản lâu dài. Chỉ sử dụng khi thật sự cần thiết và không quá 2 lần trong một tháng.
- Tham khảo ý kiến chuyên gia: Trước khi dùng, nếu có thể, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ. Họ có thể tư vấn xem loại thuốc này có phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn không (ví dụ, tiền sử bệnh lý, thuốc đang dùng). Việc tìm hiểu thông tin y tế từ nguồn đáng tin cậy là rất quan trọng, không chỉ với thuốc tránh thai khẩn cấp mà cả khi bạn quan tâm đến các loại sản phẩm hỗ trợ sức khỏe khác như cách sử dụng thuốc bổ não ginkgo biloba hay muốn biết đâu là thuốc tuần hoàn não tốt nhất hiện nay trên thị trường.
- Không sử dụng khi đã có thai hoặc đang cho con bú: Thuốc có thể gây hại cho thai nhi. Đối với phụ nữ đang cho con bú, cần tham khảo ý kiến bác sĩ vì hoạt chất có thể đi vào sữa mẹ.
- Kiểm tra kết quả: Nếu sau 3 tuần uống thuốc mà bạn vẫn chưa có kinh nguyệt, hãy làm xét nghiệm thử thai để xác định chắc chắn có thai hay không. Nếu kết quả dương tính, cần đi khám bác sĩ để được tư vấn hướng xử lý tiếp theo.
Nhấn mạnh việc uống thuốc tránh thai 120 giờ càng sớm càng tốt sau quan hệ
Tác Dụng Phụ Thường Gặp và Cảnh Báo Quan Trọng
Như bất kỳ loại thuốc nào khác, thuốc tránh thai 120 giờ cũng có thể gây ra các tác dụng phụ. Hầu hết chúng thường nhẹ và tự hết sau vài ngày, nhưng cũng có những dấu hiệu cần đặc biệt lưu ý.
Tác dụng phụ thường gặp:
- Buồn nôn, nôn ói, đau bụng nhẹ
- Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi
- Căng tức ngực
- Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt: có thể đến sớm hơn, muộn hơn, hoặc ra máu bất thường giữa kỳ (đây là một hiện tượng cần theo dõi; bạn có thể tìm hiểu thêm về trường hợp uống thuốc tránh thai khẩn cấp ra máu)
Cảnh báo và tác dụng phụ nghiêm trọng cần đi khám ngay:
- Đau bụng dữ dội hoặc kéo dài.
- Ra máu âm đạo nhiều, kéo dài, hoặc có cục máu đông lớn.
- Đau ngực, khó thở, ho ra máu – có thể là dấu hiệu của cục máu đông (huyết khối).
- Đau đầu nặng, đột ngột, kèm theo nhìn mờ hoặc các vấn đề về thị lực.
- Sưng đau ở một chân.
- Các triệu chứng bất thường khác khiến bạn lo lắng.
Ngoài ra, cần nhấn mạnh:
- Thuốc tránh thai 120 giờ không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) như HIV, lậu, giang mai, Chlamydia… Để phòng tránh STIs, luôn sử dụng bao cao su khi quan hệ.
- Việc lạm dụng thuốc hoặc sử dụng không đúng cách có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh sản và sức khỏe nội tiết. Nếu bạn lo lắng về sức khỏe tâm thần hoặc có tiền sử các vấn đề liên quan, hãy trao đổi thẳng thắn với bác sĩ. Đôi khi, những lo lắng về sức khỏe sinh sản hoặc các vấn đề khác có thể cần sự tư vấn chuyên môn, thậm chí liên quan đến việc tìm hiểu về thuốc sulpiride 50mg là thuốc gì trong một số bối cảnh y tế khác.
Hình ảnh minh họa tác hại của việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp 120 giờ
Thuốc tránh thai 120 giờ là một phương án cứu cánh trong trường hợp khẩn cấp, giúp giảm đáng kể nguy cơ mang thai ngoài ý muốn khi được sử dụng đúng thời điểm. Tuy nhiên, nó không phải là giải pháp lâu dài và không thay thế cho các biện pháp tránh thai thường xuyên, đáng tin cậy.
Để bảo vệ sức khỏe sinh sản và chủ động kế hoạch hóa gia đình, hãy tìm hiểu và lựa chọn một biện pháp tránh thai phù hợp với mình (như thuốc tránh thai hàng ngày, bao cao su, đặt vòng…). Luôn ưu tiên tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để được tư vấn chính xác và an toàn nhất.